Ano ang kahulugan ng antas ng wika? – Sinasabing ang antas ng wika ay ang salamin kung anong uri ng pamumuhay o kung nasaang antas ng lipunan nabibilang ang isang taong gumagamit ng mga salita o wika.
Ang mga iskolar ng panitikan at lingguwistika ay nagkaroon ng paghahati o mga kategorya batay sa kung anong antas ng wika ang ginagamit sa araw-araw na pamumuhay ng ating lipunan.
Nahahati ang antas ng wika sa kategoryang pormal at impormal na wika. Sa bawat kategorya ay mayroong antas na dapat mong tuklasin.
Pormal na Wika
Ang pormal na wika ay ang mga salitang ginagamit sa mga pormal na pagkakataon at sinasabing ang istandard ng wika.
Tinatanggap kasi ang mga wikang ito sa iba’t ibang laranagan ng pagtuklas tulad ng mga pag-aaral, saliksik, mga peryodiko, aklat, at iba pang mahahalagang babasahin at sulatin.
Nahahati ang pormal na antas ng wika sa dalawang uri—ang wikang pambansa at ang wikang pampanitikan o panretorika.
Wikang Pambansa
Ang wikang pambansa ay sumasalamin sa mga salitang karaniwang ginagamit sa mga aklat na tumatalakay sa wika at balarila. Karaniwang ito ang wikang ginagamit sa mga paaralan, pamahalaan, at sa iba pang mahalagang dokumento at talakayan.
Halimbawa ng Wikang Pambansa
Mga salitang ginagamit sa ating Saligang Batas
“Kami, ang nakapangyayaring sambayanang Pilipino, na humihingi ng tulong sa Makapangyarihang Diyos, upang bumuo ng isang makatarungan at makataong lipunan at magtatag ng isang Pamahalaan na kakatawan sa aming mga mithiin at mga lunggatiin, magtataguyod ng kabutihan ng bawat isa, mangangalaga at magpapaunlad ng aming kamanahan, at titiyak para sa aming sarili at angkanang susunod ng mga biyaya ng kalayaan at demokrasya sa ilalim ng pananaig ng batas at ng pamamahalang puspos ng katotohanan, katarungan, kalayaan, pag-ibig, pagkakapantay-pantay at kapayapaan, ay naglalagda at naghahayag ng Konstitusyong ito.”
– Panimula, Konstitusyon ng Pilipinas
Pampanitikan o Panretorika
Ang wikang ito naman ay ang ginagamit sa mga sulatin ng mga dinadakilang pangalan sa panitikan. Ito ay ang mga salitang nagbibigay ng buhay sa mga akda ng mga manunulat, makata, tagapag-ulat, at mga mamamayahag.
Karaniwang matayog, malalim, masining, at mauklay ang pagkakagamit ng wikang pampanitikan o panretorika.
Halimbawa ng Pampanitikan
Ang mga kilala at dinadakila nating manunulat ay bihasa sa paggamit ng mga wikang pampanitikan o panretorika.
“O, pagibig na makapangyarihan
Pag ika’y pumasok sa puso ninuman
Hahamakin ang lahat
Masunod ka lamang.”
– Florante at Laura, Francisco Balagtas
“Ang hindi magmahal sa kanyang salita
Mahigit sa hayop at malansang isda
Kaya ang marapat pagyamaning kusa
Na tulad sa Inang tunay na nagpala”
– Sa Aking mga Kabata, Jose Rizal
Sa makakabasa nito… sana ay matupad lahat ng pangarap mo sa buhay 🙂
Impormal o Di Pormal na Wika
Ang mga salita o wikang impormal o di pormal naman ay ang mga salitang ginagamit ng marami sa araw-araw na normal na talakayan at pag-uusap.
Sinasabing palasak ang mga wikang impormal. Ito kasi ang bukambibig natin at karaniwang hindi na kinakailangan pa ng mga panuntunang itinaya ng balarila.
Kahit na hindi wasto ang gamit ng salita, kahit na baliko ang pagkakabigkas sa wika, basta nagkakaunawaan ang dalawang nag-uusap, ay maituturing pa rin itong isang mabisang lunsaran ng ideya, opinyon, at kuro-kuro.
May tatlong uri naman ng impormal na antas ng wika. Ito ay ang lalawiganin, kolokyal, at balbal.
Lalawiganin
Sinasabing impormal ang mga wikang lalawiganin at mga diyalekto dahil sa limitadong bilang ng taong maaaring makaunawa rito.
Kaiba sa wikang pambansa, ang mga wikang lalawiganin ay sumasaklaw sa mga bokabularyong diyalektal o ang mga salitang ginagamit lamang sa partikular na pook o lalawigan.
Kabilang din sa sakop ng wikang lalawiganin ay ang punto o tono kung paano binibigkas ang mga salita.
Bagaman may mga salitang nagkakahawig sa bawat lalawigan, mas marami pa rin ang mga salitang taal o orihinal sa isang pangkat etniko o lugar.
Halimbawa ng Lalawiganin
| Magayon | salitang Bikolano na nanganghulugang maganda |
| Inapoy | salitang Ilokano na ang ibig sabihin ay kanin |
| Tanum | salitang Hiligaynon na ang ibig sabihin ay halaman |
| Kitu |  salitang Ibanag na ang ibig sabihin ay aso |
| Vayo | salitang Ivatan na ang ibig sabihin ay bago |
| Tolay | salitang Gaddang na ang ibig sabihin ay tao |
| Urong | salitang Tagalog na ang ibig sabihin ay hugas |
| Adwa | salitang Kapampangan na ang ibig sabihin ay dalawa |
| Magsukul | salitang Badjao na ang ibig sabihin ay salamat |
Kolokyal
Ang salitang kolokyal ay sumasalamin sa mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pag-uusap. Mula ito sa salitang English na “colloquial” na may parehong kahulugan.
Ito ay mga salitang ibinatay sa kung ano ang mas komportableng banggitin ng dila, kaysa pansinin ang orihinal na baybay nito.
10 Halimbawa ng Kolokyal
- Ewan – may pormal na baybay bilang “aywan”
- Kako – may pormal na baybay na “wika ko”
- Tena – may pormal na baybay na “tara na”
- Nasan – may pormal na baybay na “nasaan”
- Ayoko – may pormal na baybay na “ayaw ko”
- Meron – may pormal na baybay na “mayroon”
- Pede – may pormal na baybay na “puwede”
- Tsaka – may pormal na baybay na “at saka”
- Kelan – may pormal na baybay na “kailan”
- Musta – may pormal na baybay na “kumusta”
Balbal
Balbal naman ang tawag sa Ingles na slang o mga salitang inihango sa isang wika o inimbento para magkaroon ng sariling kahulugan.
Sa Pilipinas, sumasalamin sa iba’t ibang pangkat ng lipunan ang pagkakaroon ng salitang balbal tulad ng bekimon, jejemon, salitang kanto, jeproks, at iba pa. Sa panahon ng social media, malawakan na ring ginagamit ito ng mga gumagamit ng Internet.
Sinasabi ring ang wikang balbal ay isang mababang antas ng wika dahil walang itinakdang panuntunan sa paggamit nito at kakaunti ang sanggunian upang patunayan ang pakinabang at tunay na kahulugan at etimolihiya ng mga salitang ginagamit.
Gayunman, masasabing ito ang pinakatanyag sa lahat ng wika dahil sumasalamin din ito sa kulturang popular ng mga Pilipino.
Mga Halimbawa ng Balbal
- Erpat na may pormal na kahulugang “tatay o ama”
- Tsikot na may pormal na kahulugang “kotse”
- Echos na may pormal na kahulugang “hindi totoo, biro lang”
- Tomguts na may pormal na kahulugang “gutom”
- Sikyo na may pormal na kahulugang “security guard”
- Yosi na may pormal na kahulugang “sigarilyo”
- Gurang na may pormal na kahulugang “matanda”
- Lespu/ Parak na may pormal na kahulugang “pulis”
- Kano/ Kana na may pormal na kahulugang “Amerikano o Amerikana”
- Tagay/ toma na may pormal na kahulugang “inom ng alak”
Sana po ay mas naliwanagan kayo tungkol sa kaantasan ng wika. Hangad namin na maikalat ang ating wika sa lahat ng taong gustong matuto at maunawaan ito. Maraming salamat po sa pagtangkilik ng aming likha.
Ang post na ito ay handog po sainyo ng Wika101.ph 🙂
